การวัดสายตาด้วยตนเอง

การวัดสายตานั้น ทางเจ้าหน้าที่จะให้เรายืนห่างประมาณ 6 เมตร แล้วให้เราอ่านโดยปิดตาหนึ่งข้างอ่าน โดยปิดตาสลับกัน พี่เลยหาบทความที่น่าจะมีประโยชน์ในการวัดสายตาด้วยตนเอง เพื่อให้น้องๆ ได้เตรียมตัวทดลองวัดสายตาด้วยตนเองค่ะ

บทความนี้เป็นแนวทางวิธีการวัดสายตาโดยทั่ว ๆ ไป เป็นแบบสากลที่ใช้ปฏิบัติกันอยู่ ไม่ว่าจะเป็นสถาบันการศึกษา โรงพยาบาล คลินิก สถานีอนามัย หน่วยแพทย์เคลื่อนที่ หรือหน่วยตรวจคัดเลือก เกณฑ์ทหาร ฯลฯ เมื่ออ่านจบแล้วจะทำให้เกิดความเข้าใจถึงวิธีการวัดสายตาตัวเอง หรือของคนข้างเคียง เพื่อนฝูง ลูกหลาน ญาติพี่น้องได้คร่าว ๆ ทันที


บางคนไม่เคยทราบเลยว่า ตัวเองมองเห็นโลกทัศน์รอบตัวเองอยู่ทุกวันนี้ ใช้ตาข้างไหนมองดูอะไรมันก็สวยสด หรือเห็นไปเสียทุกอย่าง แต่หารู้ไม่ว่าตาไหนที่เห็นชัด หรือใช้ตาข้างไหนดู เพราะไม่เคยทดลองปิดตาดูวัตถุรอบข้างทีละตามาก่อนเลย จะมองอะไรก็สองตาคู่ที่มีอยู่บนใบหน้านี้แหละ

คราวนี้ก็ลองมาทดสอบสายตาตัวเองดูบ้าง ว่ามันยังปกติดี หรือข้างใดข้างหนึ่งด้อยกว่าอีกข้างหรือเปล่า หรือใช้ตาเดียวมองอะไรต่อมิอะไรมาตลอด โดยไม่ทราบว่าตัวเองตามัวอยู่ข้างหนึ่งตั้งแต่เมื่อไรก็ไม่รู้

การวัดสายตา (Visual Acuity)

การวัดสายตาในคนปกติทั่วไป ดังที่เราอาจจะเคยเห็นหรือเคยโดนวัดมาบ้างแล้ว ด้วยการใช้แผ่นตัวอักษรหรือตัวเลขที่เขียนเรียงกันลงมาเป็นแถว ๆ จากตัวบนสุด ซึ่งมีขนาดใหญ่ใส่เรียงลงมาแถวล่างค่อย ๆ เล็กลง ๆ จนแถวสุดท้ายจะมีตัวจิ๋ว


ตัวเลขแต่ละแถวจะมีตัวเลขกำกับ (ด้านข้าง) ไว้ด้วยคือ 6 , 6 , 6 , 6 , 6 , 6 , 6 , 6

30 36 34 18 12 9 6 5

แผ่นตัวอักษรนี้เราเรียกว่า “สเนลเลนชาร์ต” (Snellen’s chart) ท่านผู้อ่านคงจะเคยเห็นแผ่นชาร์ตชนิดนี้มาบ้างแล้วตามคลินิก โรงพยาบาล สถานีอนามัย หรือตามห้องอนามัยโรงเรียน หน่วยราชการบางแห่ง มีไว้เพื่อลองทดสอบสายตา ผู้ที่ต้องการจะเช็กระดับสายตาดูว่า ปกติหรือเปล่า

ในบางแห่งชาร์ตอาจเป็นตัวเลขซึ่งจะใช้ตัวเลขอารบิกคือ เลขสากล ที่นิยมได้แก่ตัวเลขดังต่อไปนี้ เรียงลำดับตั้งแต่ตัวโตสุดซึ่งอยู่แถวบนไล่ลดหลั่นลงมาแต่ละบรรทัด คือ ชาร์ตบางแผ่นจะไม่ทำเป็นตัวเลข แต่จะทำเป็นตัวอักษรภาษาอังกฤษ หรือบางแห่งจะมีเป็นภาษาไทยก็แล้วแต่สำหรับคนไข้ที่อ่านหนังสือออก

ส่วนผู้ที่อ่านหนังสือไม่ออก ชาร์ตทดสอบนี้จะทำเป็นรูปภาพที่สามารถจะสื่อความหมายให้กับผู้ที่มองเห็นภาพ สามารถบอกได้ว่าเป็นภาพอะไร ๆ โดยทำให้มีขนาดใหญ่ แล้วเล็กลงตามลำดับ แต่จะบันทึก เช่นเดียวกับตัวเลขหรือตัวอักษรที่กล่าวมาแล้ว

แผ่นทดสอบสายตานี้เป็นชนิดที่ใช้ทดสอบสายตาคนไข้หรือผู้ที่ต้องการทดสอบสายตาไกล ส่วนทดสอบสายตาในระยะใกล้มีอีกชนิดหนึ่งเป็นแผ่นเล็ก ๆ ขนาดมือถือพอเหมาะ เพื่ออ่านระยะประมาณ 1 ถึง1 1/2 ฟุต เรียกว่า เจเกอร์ชาร์ต (Jaeger’s chart)

วิธีการวัด การวัดสายตาด้วยแผ่นทดสอบสายตาสเนลเลนชาร์ต (Snellen’s chart) นี้ แขวนหรือติดตั้งให้อยู่แนวระดับสายตา ภายในห้องที่มีแสงสว่างพอเพียง และสามารถเห็นได้เด่นชัด ไม่ควรไปแขวนแปะติด ปะปนกับภาพชนิดอื่น จะทำให้เกิดการไขว้เขวในการทดสอบ ไม่ควรไว้ตรงซอกตรงมุมที่อับแสง ถ้าในห้องมีดควรจะมีโป๊ะไฟตั้งหรือไฟส่องที่แผ่นชาร์ตสว่างขนาดไฟ 60 แรงเทียน เมื่อติดตั้งแผ่นชาร์ตเรียบร้อยแล้ว เริ่มดำเนินการทดสอบได้ตามลำดับขั้นตอนดังนี้

1. ให้คนไข้(ผมเรียกผู้ทดสอบ เป็นคนไข้แล้วกัน สื่อความหมาย เข้าใจดี) นั่งหรือยืนก็แล้วแต่ระดับของแผ่นชาร์ตที่แขวนไว้ที่ฝาผนังห้อง ระยะทางห่างจากชาร์ต 6 เมตร (หรือตามระบบอเมริกันจะใช้เป็นฟุต คือ 20 ฟุต)


การทดสอบสายตา ให้ใช้ตาข้างขวาก่อน ให้เอากระดาษแข็งเล็ก ๆ หรืออะไรก็ได้ (Occluder) บังตาซ้ายไว้ (ไม่ควรใช้มือปิดหรือแผ่นอะไรไปกดลงบนตาซ้าย จะทำให้ตาข้างนั้นมัวได้เมื่อเปิดออกมา)

เริ่มต้นให้คนไข้อ่านตัวเลขลงมาทีละแถว ๆ ลงมาเรื่อย ๆ

อ่านเพิ่มเติมได้ที่ เว็บนี้ คลิกเพื่ออ่าน

เคล็ดลับ

หากแผ่นป้ายนี้เหมือนกับที่ รพ. ใช้ตรวจสอบสายตา ให้น้องจำสองแถวล่างให้ได้นะคะ ว่ามีตัวเลขอะไรบ้าง เพราะสองแถวล่างนี้ตัวเลขเล็กมาก พี่ปอยว่าสายตาดีแล้วนะ ยังอ่านผิดๆ ถูกๆ เลยค่ะ